Köpekler, Kediler ve İnekler Depremi Tahmin Edebilirler Mi?
MÖ 373’te Yunanistan’da meydana gelen depremden önce evden ayrılan yılanlar, gelincikler ve sıçanlar da dahil olmak üzere, büyük depremlerden önce hayvanların garip davrandıklarına dair uzun zamandır söylentiler bulunmaktadır. Ancak hala bilimsel kanıt eksikliği mevcuttur. Japonya’da yapılan yeni bir araştırma, 2011’deki 9 büyüklüğündeki depremden önce evcil hayvan sahiplerinin kedi ve köpek davranışları raporlarını araştırıyor.
11 Mart 2011’de Japonya’daki deprem ve tsunami oldukça yıkıcıydı. Depremden sonra, Aralık 2011 ve Ocak 2012’de Japon Bilim Adamları Hiroyuki Yamauchi ve arkadaşları 2014 yılında evcil hayvan sahipleri hakkında bir internet araştırması yaptılar.
Evcil hayvanlar hakkında demografik bilgi edinmenin yanı sıra, depremden önceki dakika, saat ve günlerde sergilenen olağandışı davranışları sordular. Kontrol listesi uluma ve havlama (köpekler için), miyavlama, titreme, huzursuz olma ve kaçma gibi şeyleri içeriyordu.
Anket ulusal olarak yayınlandı ve hayvanların depremin merkez üssünden ne kadar uzakta yaşadığını tespit etmek adına da posta kodları kullanıldı. 1.259 köpek sahibi ve 703 kedi sahibi katıldı.
Ek olarak, bilim adamları süt ineklerinin ürettiği süt miktarı hakkındaki mevcut verilerden yararlandılar. Her ineğin her gün sağladığı süt miktarı sağım tesislerinde otomatik olarak kaydedilmekteydi. 86 Holstein süt ineği üç farklı yerde araştırma yapıldı: Ibaraki bölgesi (merkez üssünden 340 km uzaklıkta) ve Kanagawa ve Shizuoka vilayetlerinde (daha uzakta). 1 Ocak 2011’den 31 Mart 2011’e kadar her gün için süt üretimi incelendi.
“En yaygın raporlar, köpeklerin ve kedilerin huzursuz olmaları ve sahibine yakın olmak istemeleriydi.”
Bunun nedeni, ineklerin bir depremi tahmin edebilmeleri durumunda strese girecekleri ve daha az süt üretecek olmalarıdır. Analiz, buzağılamadan bu yana geçen süreyi ve bu faktörlerin süt verimini etkilediği bilindiği için sıcaklık ve nemi de dikkate aldı.
Araştırmacılara göre, kedi ve köpeklerin insanlardan daha geniş bir işitme aralığına ve daha iyi koku tespitine sahip olmaları da dahil olmak üzere, hayvanlar çeşitli nedenlerle insanların öncesinde bir deprem tespit edebilirdi.
“Olası aday uyaranlar arasında atmosfer basıncındaki değişiklikler, yerçekimindeki değişiklikler, zemin deformasyonu (zemin yükselme ve eğim değişiklikleri), mikro çatlakların oluşmasına bağlı akustik sinyaller ve titreşimler, yeraltı suyu seviyesi değişiklikleri ve gazların ve kimyasalların yayılması sayılabilir.”
Bu çalışmada köpek ve kedilerin coğrafi aralığı merkez üssünden 140 km ile 1950 km (kediler) ve 2350 km (köpekler) arasındaydı. Sonuçlar davranışsal olarak tepkilerle hayvanların köpek sahiplerinin %18,7’ine ve kedi sahiplerinin %16,4’üne bildirildiğini gösterdi.
Köpeklerde olağandışı davranışlar bildirenlerden en çoğu depremden hemen önce saniyeler ve dakikalar önce gözlemlendiler. Ankete katılanların %16,7’si bunun birkaç saat öncesine kadar olduğunu söyledi. Alışılmadık davranışları olan kedilerin %44,6’sı depremden hemen önce ve %30,4’ü depremden birkaç saat önce tepkiler gösterdi. Bazı sahipler 6 veya daha fazla gün önce değişiklik bildirdi (köpeklerin %6,3’ü ve alışılmadık davranışları olan kedilerin %2,9’u).
En yaygın raporlar, köpeklerin ve kedilerin huzursuz olmaları ve sahibine yakın olmak istemeleriydi. Köpeklerde, depremden önceki dakika ve saatlerdeki olağandışı davranışların çoğu merkez üssüne daha yakın yerlerde meydana geldi.
Depremin yakın bölgesinde birçok ön şok meydana gelmişti. (9 Mart’ta 7,3 büyüklüğünden biri dahil). Kedilerin ve köpeklerin bunlara cevap vermesi mümkündü. Bununla birlikte, bazı olağandışı davranışların zamanlaması ilginçtir.
Sonradan gelen raporlarla ilgili sorun, insanların yanlış hatırlamış olabileceğidir. Süt verimi ile ilgili verilerin geldiği yer burasıdır. Merkez üssünden daha uzaktaki Kanagawa ve Shizuoka Vilayetlerinde, depremden önceki dönemde süt üretiminde herhangi bir değişiklik olmadı. Ancak Ibaraki eyaletinde inekler önemli ölçüde daha az süt üretti.
Bilim adamlarına göre;
“Ibaraki’deki tesis, depremden 6 gün önce süt üretiminin azaldığını gösterdi. Süt verimindeki düşüş dört gün boyunca devam etti. Eğer öyleyse, süt verimi bir deprem öncüsü olarak faydalı olabilir. Dahası, süt verimindeki bu düşüşler muhtemelen depremin sarsılmasına verilen korku tepkilerinden kaynaklanmıyordu, çünkü 5-8 Mart 2011 tarihleri arasında Ibaraki Vilayetindeki sismik etkileşim olmamıştı.
Bu sonuçlar, pek tabiki hayvanların yaklaşmakta olan bir depremi tespit etmesinin mümkün olabileceğini düşündürmektedir ancak şu unutulmamalıdır ki bunu doğrulamak ve meydana gelme mekanizmasını anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Aşağıdaki video, Japonya’daki bir kedi kafesindeki kedilerin, çarpmadan birkaç dakika önce bir depreme tepki verdiğini gösteriyor.
